Những điều cần biết về xét nghiệm Bilirubin

Trong quá trình phá hủy các tế bào hồng cầu và quá trình bài tiết trong dịch mật sẽ sản xuất ra sắc tố màu vàng được gọi là Bilirubin, sắc tố này cao trong máu sẽ dẫn tới tình trạng vàng da, vàng mắt. Hầu hết ở bệnh nhân gan hoặc trẻ em sau sinh thường mắc phải triệu chứng vàng da vàng mắt, tuy nhiên, có nhiều bệnh lý khác cũng dẫn tới triệu chứng này, chính vì thế việc xét nghiệm bilirubin có ý nghĩa quan trọng trong việc chẩn đoán cụ thể nguyên nhân dẫn đến vàng da, vàng mắt ở người bệnh.

• GGT là gì? Chỉ số xét nghiệm GGT cao bao nhiêu là nguy hiểm?

Xét nghiệm bilirubin có ý nghĩa gì

KHI NÀO NÊN THỰC HIỆN XÉT NGHIỆM BILRUBIN?

Thông thường khi bệnh nhân được chỉ định thực hiện xét nghiệm bilirubin kết hợp với một số xét nghiệm sinh hóa khác như việc chẩn đoán men gan như: alkaline phosphatase, aspartate aminotransferase và alanine aminotransferase hoặc khi người bệnh có những bất thường trong chức năng gan. Xét nghiệm bilirubin có thể được thực hiện ở những bệnh nhân xuất hiện triệu chứng vàng da; nghiện rượu bia; ngộ độc thuốc; những người mắc bệnh viêm gan virus; người bị mắc chứng thiếu máu tán huyết; những bệnh nhân xuất hiện những triệu chứng bất thường như: buồn nôn hoặc nôn, đau vùng bụng hoặc gan xưng to, nước tiểu màu vàng hoặc mắc phải triệu chứng mệt mỏi, khó chịu.

NỒNG ĐỘ BILIRUBIN BAO NHIÊU LÀ KHÔNG BÌNH THƯỜNG?

Bilirubin có hai loại là bilirubin trực tiếp và bilirubin gián tiếp. Chỉ số bilirubin có trong máu là hoàn toàn bình thường, nhưng do bất cứ nguyên nhân nào đó thì chỉ số này có thể bị thay đổi và chỉ thông qua các xét nghiệm cụ thể chúng ta mới có thể biết được sự thay đổi của chỉ số này trong máu. Nếu như khi xét nghiệm chỉ số này tăng vượt mức dưới đây thì có thể đánh giá được phần nào tình trạng sức khỏe của gan mật:

• Bilirubin trực tiếp: 0-0,3 mg/dL
• Bilirubin toàn phần: 0,3-1,9 mg/dL

Ở trẻ sơ sinh thường mắc triệu chứng vàng da sau khi sinh trong những ngày đầu, chính vì thế tùy vào tình trạng vàng da và tuổi ngày sinh mà các bác sĩ sẽ có mức đánh giá nồng độ này như:

•  24 giờ tuổi: 8 mg/dL
• 48 giờ tuổi: 13 mg/dL
•  72 giờ tuổi: 16 mg/dL
• 96 giờ tuổi: 17 mg/dL

Xét nghiệm bilirubin giúp chẩn đoán bệnh gan

NHỮNG YẾU TỐ LÀM ẢNH HƯỞNG ĐỄN XÉT NGHIỆM BILIRUBIN

Trên thực tế thì khi yếu tố này cũng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác nhau như:

• Để mẫu xét nghiệm tiếp xúc với ánh sáng >1 giờ có thể làm giảm nồng độ bilurubin toàn phần, hoặc nếu như bilirubin cũng có thể bị thay đổi trong vòng 24h đối với thuốc cản quang.
• Để xảy ra tình trạng vỡ hồng cầu của mẫu bệnh phẩm.
• Một số loại thuốc có thể làm tăng nồng độ bilirubin như thuốc điều trị sốt rét; vitamin E; các thuốc làm tăng chuyển hóa; thuốc lợi tiểu; thuốc tránh thai;
• Các loại thuốc có thể làm giảm nồng độ bilirubin toàn phần như cafein, protein, bệnh nhân dùng rượu bia, penicilin hoặc urea.
• Nếu như bệnh nhân dùng phenothiazin có thể cho kết quả xét nghiệm dương tính giả hoặc xét nghiệm bilirubin có thể âm tính giả khi người bệnh dùng vitamin C.

ĐIỀU TRỊ BILIRUBIN TĂNG CAO NHƯ THẾ NÀO?

Điều trị bilirubin tăng cao thì tùy thuộc vào nguyên nhân dẫn đến tình trạng này mà có biện pháp kiểm soát đúng đắn, ở trẻ em và người lớn thì việc điều trị khác nhau. Nếu như trẻ em mắc chứng vàng da thì các bác sĩ sẽ có thể chỉ định chiếu đèn tia cực tím ở trẻ sơ sinh khoảng 1 tuần để ngăn chặn tình trạng này.

Còn đối với người lớn xét nghiệm bilirubin tăng cần phải xác định rõ nguyên nhân để có biện pháp kiểm soát đúng đắn hơn, các biện pháp dùng có thể là điều trị viêm gan; hạn chế dùng rượu bia; cân đối chế độ ăn không có galactose; điều trị nhiễm trùng; điều trị nâng đỡ bằng việc cung cấp năng lượng cho người bệnh qua đường uống hoặc truyền tĩnh mạch, có thể dùng vitamin protein hoặc Ursodeoxycholic acid…

Bilirubin là một xét nghiệm không thể thiếu khi thực hiện chẩn đoán bệnh gan và đánh giá sức khỏe, chính vì thế khi xét nghiệm chỉ số này có những bất thường người bệnh cần hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa về cách kiểm soát nhằm ngăn chặn những ảnh hưởng xấu có thể gây ra cho sức khỏe.