Thuốc tây - Tác nhân hàng đầu gây tổn thương gan

Rất nhiều người cho rằng gan chỉ có thể bị tổn thương do thực phẩm bẩn, vi khuẩn, virus,…mà không hay biết rằng việc sử dụng thuốc Tây cũng khiến gan bị thương tổn nghiêm trọng. Do đó, nếu bạn đang sử dụng một số loại thuốc tây gây hại cho gan sau đây thì cần nhanh chóng tham khảo ý kiến bác sĩ để bảo vệ sức khỏe mình nhé.

QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA THUỐC GÂY HẠI GAN

 

Quá trình chuyển hóa thuốc gây hại gan

Hiện nay có rất nhiều cửa hàng thuốc dễ dàng bán thuốc cho người bệnh mà chưa cần thông qua đơn thuốc của bác sĩ. Chính vì điều này khiến cho việc lạm dụng các loại thuốc trở nên phổ biến gây ra những hậu quả không hề nhỏ. Thuốc tây cũng có hai mặt của nó, một mặt là điều trị được bệnh nhưng mặt khác nó sẽ gây ra những tai hại nếu như người bệnh không hiểu nó. Và bộ phận phải gánh chịu hậu quả nặng nề đó chính là gan.

Gan là bộ phận đảm nhiệm rất nhiều vai trò, trọng trách trong đó có nhiệm vụ đào thải các độc tố. Chính vì vậy, hầu như thuốc sau khi vào cơ thể được chuyển hóa tại gan trước khi chúng được đào thải qua đường mật hoặc qua thận.

Một số loại thuốc sau khi chúng ta uống qua đường miệng như viên nang hay viên nén, thuốc dạng sủi,… đều được hấp thụ qua đường tiêu hóa. Sau đó quy trình thuốc sẽ được phân phối như sau:

Thuốc -> hệ tuần hoàn phân phối -> tới mạch máu -> chúng ta phân tỏa những hoạt chất để phát huy công dụng của thuốc điều trị.

Sau quá trình phân phối thì sự chuyển hóa thuốc sẽ diễn ra tại một số bộ phận như: niêm mạc ruột, phổi hay huyết tương,… nhưng thuốc chủ yếu vẫn được chuyển hóa tại gan. Trong quá trình thuốc được chuyển hóa sẽ có có một số loại thuốc gây hại cho gan, chúng chuyển hóa thành chất độc với tế bào. Nếu như lượng thuốc này được nạp vào cơ thể với số lượng lớn thì gan không đủ khả năng đào thải các chất độc sẽ ảnh hưởng tới tế bào gan gây ra viêm gan.

THUỐC TÂY GÂY HẠI CHO GAN NHƯ THẾ NÀO?

Thông thường thuốc tây gây hại cho gan theo 2 cơ chế:

Do phản ứng cơ địa của từng người bệnh

Tùy vào cơ địa của từng người bệnh mà có những phản ứng quá mức đối với thuốc. Do đó, thuốc có thể phản ứng với người này nhưng chưa chắc đã xảy ra với người khác. Chính vì vậy cơ chế thuốc gây tổn thương gan không có liên quan tới liều lượng hay thời gian dùng thuốc. Nhiều người bệnh chỉ cần sử dụng một liều nhỏ hay trong khoảng thời gian ngắn thì vẫn có khả năng bị viêm gan.

Do sử dụng thuốc quá liều

Lạm dụng thuốc hay sử dụng thuốc quá liều trong một thời gian lâu cũng sẽ ảnh hưởng tới chức năng chuyển hóa và giải độc của gan. Phần lớn những tổn thương gan do thuốc đều ở tình trạng cấp tính ( < 6 tháng), chúng gây hoại tử tế bào gan hay cản trở quá trình bài tiết mật. Tuy nhiên, cũng rất nhiều người bệnh bị viêm gan mãn tính mà không xuất hiện triệu chứng cụ thể chỉ tới khi gan đã bị xơ hóa hay tổn thương nặng nề thì điều trị lúc này rất khó khăn.

THUỐC TÂY GÂY HẠI CHO GAN CÓ DẤU HIỆU GÌ?

Dấu hiệu gan bị tổn thương cho thuốc

Gan bị tổn thương do sử dụng thuốc tây có nhiều mức độ khác nhau từ nhẹ cho tới nặng, thậm chí là hoại tử. Bệnh có thể tồn tại dạng cấp hay mãn tính. Thông thường trong vòng 5-90 ngày sau khi sử dụng thuốc, người bệnh có thể xuất hiện một số dấu hiệu sau:

✔Mệt mỏi, chán ăn

✔Vàng da, nước tiểu vàng, có thể mắt cũng bị vàng

✔Đau tức hạ sườn phải ( đau tức vùng gan)

✔Xuất huyết dưới da hay nôn ra máu

✔Hôn mê gan. Trường hợp người bệnh suy gan nặng dễ dẫn tới tử vong.

Nhưng cũng có rất nhiều người bệnh lại không xuất hiện triệu chứng cụ thể nào chỉ tới khi tình cơ xét nghiệm men gan thì thấy chỉ số tăng cao.

NHỮNG LOẠI THUỐC TÂY GÂY HẠI CHO GAN

Các bác sĩ cho biết đa phần thuốc Tây không ít thì nhiều đều gây những ảnh hưởng tới gan. Theo thông tin kiểm kê từ Bộ Y tế thì hiện nay có tận hơn 1000 loại thuốc khiến gan bị tổn thường. Tuy nhiên, đây chỉ là số liệu báo cáo, thực tế con số này có thể lớn gấp nhiều lần. Những phản ứng có hại tới gan của thuốc đều có sự liên quan tới việc sử dụng một số thuốc thường dùng là: kháng sinh 46%, thuốc giảm đau; các nhóm thuốc khác như NSAID là 9%, Morphin, thuốc điều trị lao 14,7%...

Thuốc giảm đau nhóm acetaminophen (paracetamol, acetaminophen, salicylates)

Đây là nhóm thuốc tây gây hại cho gan thông dụng để giảm đau, hạ sốt. Đây nhóm thuốc tây có thể phá hủy gan khi dùng liều cao.

Thuốc kháng viêm giảm đau không phải steroid

Một số loại thuốc bào gồm: diclofenac, profenic hay aspirin… thì tỷ lệ bệnh nhân bị tổn thương gan do sử dụng nhóm thuốc này rất thấp nhưng vì nhóm thuốc này đang được nhiều người bệnh lạm dụng để điều trị các bệnh đau nhức xương khớp cho nên nó được cho vào danh sách một trong những nhóm thuốc gây tổn thương tới gan. Đặc biệt với những bệnh nhân đang bị gặp vấn đề về thận và người bệnh gan thì tuyệt đối không dùng bừa bãi mà cần sử dụng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ.

 

Một số loại thuốc tây gây hại cho gan 

Thuốc kháng lao

Một số thuốc chữa lao hiện nay đang được sử dụng như: pyrazinamide, isoniazide và rifamycin đều là những thuốc được xếp vào danh sách thuốc tây gây hại cho gan.

Bên cạnh đó còn một số loại thuốc khác như:

✔Cimetidine, clindamycin: làm viêm gan cấp

✔Methyldopa: viêm gan tự miễn

✔Tetracylines, salicylates: gan nhiễm mỡ

✔Nicotinic acid, methrotrexate: xơ gan

✔Tolbutamide: gây vàng da

✔Testosterone, anabolic steroids: U gan

✔Methrotrexate, vitamin A quá liều: Hủy hoại vi mạch gan.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ SỬ DỤNG THUỐC ĐÚNG CÁCH?

Để hạn chế và ngăn ngừa những tác hại mà thuốc tây gây ra cho gan, chúng ta cần uống thuốc đúng liều, và chỉ sử dụng thuốc khi thật cần thiết, đặc biệt việc dùng thuốc ra sao cần thực hiện nghiêm ngặt dưới chỉ định của bác sĩ chuyên môn. Tuyệt đối không tự tiện mua thuốc dùng, không tự dừng thuốc hay tự ý tăng giảm liều.

Đặc biệt, người bệnh cần hết sức chú ý khi sử dụng thuốc thì một yếu tố nguy hiểm tới gan không hề kém cạnh đó chính là rượu. Rượu là ngòi nổ chính để tăng độc tính của thuốc tới gan.

Nếu cơ thể xuất hiện những biểu hiện khác thường cần dừng ngay thuốc lại và nên gặp bác sĩ để được kiểm tra và đánh giá tình trạng bệnh sớm, từ đó có những biện pháp chữa trị kịp thời. Bên cạnh đó kết hợp điều trị với chế độ dinh dưỡng ăn uống thích hợp để giảm bớt các triệu chứng bệnh gây ra.

Hi vọng với những chia sẻ thông tin về: Thuốc tây gây hại cho gan, các bạn sẽ hiểu rõ hơn về tác hại của việc lạm dụng thuốc nguy hiểm như thế nào. Chúc bạn đọc có thật nhiều sức khỏe !

 Bài trước

Bài tiếp theo