Tổng quan Ung thư gan: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

1. BỆNH UNG THƯ GAN LÀ GÌ

Ung thư gan là ung thư phát sinh từ gan, các tế bào ác tính (ung thư) phát sinh từ các mô trong gan. Các dạng khác nhau của ung thư gan nguyên phát thường được đặt tên theo loại tế bào mà từ đó ung thư đã phát triển. Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) phát sinh từ các tế bào chính của gan được gọi là các tế bào gan và chiếm khoảng 85% các ca ung thư gan nguyên phát.

2. ĐỐI TƯỢNG DỄ MẮC BỆNH UNG THƯ GAN       

• Nhiễm viêm gan virus trong đó có chủ yếu là viêm gan virus b và viêm gan C
• Người bị bệnh xơ gan
• Những người thường xuyên sử dụng thực phẩm ẩm mốc
• Những người bị ứ sắt có tính di truyền
• Những người nhiễm chất độc dioxin
• Những người uống nhiều rượu và các chất có cồn cũng có nguy cơ mắc bệnh ung thư gan

3.  TRIỆU CHỨNG BỆNH UNG THƯ GAN

Ở giai đoạn đầu bệnh ung thư gan rất khó nhận biết, các khối u thường âm thầm phát triển, và khi khối u phát triển lớn thì người bệnh đã ở giai đoan nguy hiểm. Vì thế bạn cần lưu ý những triệu chứng như sau

• Giai đoạn đầu: Người bệnh có những rối loạn tiêu hóa nhẹ như ăn không ngon, ăn ít đầy bụng, khó tiêu, đại tiện khó khăn; đôi lúc cảm thấy đau tức hạ sườn phải nhưng không đáng kể; cơ thể mệt mỏi, sốt…những triệu chứng này thường không rõ ràng nên người bệnh hay nhầm lẫn với những bệnh như cảm cúm thông thường.
• Giai đoạn sau:Người bệnh thấy đau vùng gan, bụng trên đầy tức, có thể xuất hiện cổ trướng, chán ăn, buồn nôn và nôn, tiêu chảy, sút cân, sốt, gan to và da vàng, một số người có thể xuất hiện hiện tượng rối loạn tâm thần nếu bệnh ở tình trạng nguy hiểm.

4. NGUYÊN NHÂN BỆNH UNG THƯ GAN

Hình ảnh nguyên nhân bệnh ung thư gan

• Bệnh mãn tính: Một số bệnh  như viêm gan B, viêm gan C, xơ gan, bệnh tiểu đường, béo phì cũng có thể là yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh ung thư gan. Có thể thấy các tế bào gan ở nhóm người bệnh viêm gan, xơ gan thường bị  virus tấn công và có khả năng miễn dịch rất yếu.
• Lối sống không khoa học: Uống nhiều rượu, bia và các chất có cồn, hút thuốc lá, tiêm chích ma túy…đều khiến bạn tăng thêm nguy cơ mắc ung thư gan.
• Giới tính và di truyền: Cũng có thể do thói quen rượu bia, thuốc lá nhiều mà nam giới có khả năng mắc ung thư gan nhiều hơn nữ giới. Ngoài ra, nguy cơ ung thư gan cũng cao hơn ở những người có tiền sử gia đình bị ung thư gan.
• Một số nguyên nhân khác: Một số nguyên nhân khác có thể dẫn tới ung thư gan như người bệnh ăn phải một số thực phẩm chứa aflatoxin, chất Steroid hoặc dùng nhiều nước nhiễm asen trong dài ngày. Aflatoxin có nhiều trong các loại lúa mì, lạc, ngô, đậu nành bị nấm mốc. Steroid là chất để tăng trọng lượng cơ thể, giảm và biến chất béo thành cơ bắp, tăng độ dẻo dai khi tập luyện thể thao. Nếu sử dụng chất này thường xuyên và trong một thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ ung thư gan cũng như một số căn bệnh ung thư khác.

5. TÁC HẠI CỦA UNG THƯ GAN

Ung thư gan là bệnh có tiên lượng vô cùng xấu. Hầu hết những người khi phát hiện ra bệnh thường chỉ sống được từ 3- 6 tháng, chỉ khoảng 1% là có thể sống đến 5 năm. Bên cạnh đó ung thư gan còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ung thư gan có thể di căn qua phổi, xương, khoang ngực, não … và xuất hiện các triệu chứng tương ứng, nếu như di căn qua phổi sẽ dẫn đến ho ra máu, di căn màng não sẽ dẫn đến đau trong não hay phù não có máu; di căn qua xương sẽ dẫn đến đau tại cục bộ hoặc gẫy xương bệnh lý; di căn qua cột sống hoặc chèn ép dây thần kinh tủy sẽ dẫn đến đau tại cục bộ và liệt nửa người, di căn qua não sẽ xuất hiện đau đầu, ói mửa và dấu hiệu những dây thần kinh định vị…

6. CHẨN ĐOÁN

Các phương pháp chẩn đoán hỗ trợ chủ yếu là chụp cắt lớp vi tính CT, chụp cổng hưởng từ MRI, siêu âm, chỉ số AFP

• Chụp cắt lớp vi tính CT:  Gần đây, kiểm tra CT là cách thường dùng để chẩn đoán ung thư gan, nó thể hiện rất rõ ràng độ lớn nhỏ và hình thái, số lượng cùng vùng biên. Ngoài ra dựa vào những phân tích hình ảnh có thể tái hiện lại kết cấu bên trong gan, để xác định chính xác mối quan hệ của mỗi huyết quản với khối u.
• Chụp cộng hưởng từ MRI:  Phương pháp này thích hợp cho chẩn đoán ung thư gan ở tình trạng nhẹ, giúp chẩn đoán các khối u gan lành tính chuyển ác tính, phương pháp này là phương pháp bổ sung cho chẩn đoán bằng CT.
• Siêu âm: Thông thường thì siêu âm thường dùng để theo dõi sau điều trị và kiểm tra thông thường đối với các loại bệnh, phương pháp này dùng trong chẩn đoán ung thư gan có thể thấy rõ kích thước cũng như hình thái của khối u, có giá trị trong việc chẩn đoán tính chất của khối u gan.
• Chỉ số AFP: Về lâm sàng, AFP là cách thường dùng trong chẩn đoán ung thư gan, nó vừa đơn giản lại thực dụng. Những bệnh nhân mắc viêm gan mang độc tính thì rất dễ mắc ung thư, AFP cũng tăng cao, nhưng không phải bệnh nhân ung thư gan nào AFP cũng tăng cao hết. Do đó những bệnh nhân viêm gan mà có chỉ số AFP ở mức bình thường cũng không được chủ quan.

7. ĐIỀU TRỊ

Các lựa chọn điều trị chuẩn như:

• Phẫu thuật: Phẫu thuật cắt khối ung thư gan khu trú có thể là cắt một phần thuỳ đến ba phần thuỳ (80%). Trong một loạt bệnh nhân được lựa chọn cẩn thận, phẫu thuật cắt gan bán phần mang lại thời gian sống thêm dài 5 năm cho 10 - 30% bệnh nhân.
• Ghép gan: Ghép gan cho những bệnh nhân ung thư tế bào nội mạc mạch gan, ung thư tế bào biểu mô dạng sợi và các khối ung thư tế bào gan nhỏ (<5cm) kèm theo hoặc không kèm theo xơ gan mang lại thời gian sống thêm năm năm cho 20-30% trường hợp.
• Các lựa chọn điều trị đang được đánh giá trên lâm sàng như: truyền hóa chất vào động mạch gan; điều trị ung thư gan bằng tế bào gốc; Điều trị bằng chiếu xạ ngoài và hóa trị liệu…

8. LỐI SỐNG CHO NGƯỜI BỆNH UNG THƯ GAN

Hình ảnh lối sống cho người ung thư gan

• Chế độ ăn uống: người bệnh nên ăn nhiều rau xanh và các thực phẩm giàu chất xơ, ăn thịt trắng, sữa chua, sử dụng trà, nước ép trái cây,tránh sử dụng nhiều chất béo, thức ăn nhiều dầu mỡ, rượu, thịt đỏ, đồ hộp và đồ ăn nhanh….
• Chế độ sinh hoạt:Tập thể dục thường xuyên và luôn giữ cho trọng lượng cơ thể nằm ở mức lành mạnh, đồng thời cố gắng giữ tinh thần không được bi quan quá sẽ ảnh hưởng lớn tới công tác điều trị bệnh ung thư gan.

9. PHÒNG NGỪA BỆNH UNG THƯ GAN

• Tiêm phòng vacxin viêm gan B
• Phòng các bệnh viêm gan virus
• Tránh sử dụng thuốc có hại cho gan
• Nhiễm nhiễm độc tố hóa chất từ môi trường
• Tránh sử dụng những thực phẩm ẩm mốc